Wykłady plenarne Bliżej Emocji 6 |
Prof. dr hab. Alina Kolańczyk jest profesorem zwyczajnym w Szkole Wyższej Psychologii Społecznej; kieruje Zakładem Psychologii Emocji i Motywacji na Wydziale Zamiejscowym w Sopocie. Jej zainteresowania dotyczą afektywnej regulacji procesów umysłowych, zwłaszcza intuicji i mechanizmów obronnych. Bada rolę nastawienia (promocyjnego vs prewencyjnego) oraz stanów uwagi (ekstensywnej vs intensywnej) w afektywnym sterowaniu poznaniem. Napisała wiele artykułów i rozdziałów w książkach, a także 3 monografie – samodzielnie lub z zespołem współpracowników, którzy prowadzą badania laboratoryjne: Czuję, myślę, jestem. Świadomość i procesy psychiczne w ujęciu poznawczym; Serce w rozumie. Afektywne podstawy orientacji w otoczeniu i Samo się nie myśli. Afekt w procesach poznawczych. Jest członkiem European Society for Cognitive Psychology i European Association of Social Psychology Anatomia emocjonalnego myślenia Zagadki regulacji emocji i konsekwencje dla ogólnej teorii emocji Regulacja emocji jest wyzwaniem dla badacza, gdyż inherentną właściwością emocji jest ich nieodwoływalność. Mimo to ludzie podejmują różne próby modulowania emocji – czasami starają się zredukować ich intensywność, czasami zwiększyć (np. kibice), a niekiedy jedną emocję starają się zastąpić inną. W teorii emocje traktowane są jako złożone konglomeraty zjawisk zachodzących na poziomie neurochemicznym, fizjologicznym, psychicznym i społecznym. Coraz częściej podejmuje się próby analiz emocji na różnych poziomach – bada się, jakie struktury mózgu są aktywne przy różnych formach kontroli emocji, jak zmienia się subiektywna siła emocji, czy wreszcie – jak zmienia się zachowanie zbiorowości pod wpływem emocji. Dysponujemy coraz większą liczbą danych szczegółowych pozwalających opisać emocje. W analizach często ujawnia się dążenie do tego, by za pomocą danych z poziomu podstawowego (np. neurobiologicznego) opisywać zjawiska na poziomie wyższym (np. psychologicznym). Seria badań wykazała, że zmiany występujące w mózgu wyprzedzają decyzje jednostki podejmowane pod wpływem emocji. Rodzi to konieczność nowego zdefiniowania odpowiedzialności za takie działania (skoro mózg wyzwala zachowanie X, to on a nie podmiot jest odpowiedzialny za to zachowanie). Rozwiązaniem tych kłopotów może być koncepcja emergencji postulująca, że na kolejnych poziomach analizy – neurobiologicznym, psychologicznym i społecznym – wyłaniają się odmienne kategorie zjawisk, którymi rządzą odmienne prawa. |